دندان‌درد شدید، تورم لثه یا حساسیت به سرما و گرما می‌تواند نشانه‌ای از آسیب به پالپ یا عصب دندان باشد. در چنین شرایطی، عصب‌کشی دندان به‌عنوان یک روش درمانی ضروری و موثر برای جلوگیری از کشیدن دندان شناخته می‌شود. این درمان که به نام درمان ریشه نیز شناخته می‌شود، با حذف بافت عفونی داخلی دندان، عملکرد آن را حفظ کرده و مانع از پیشرفت آسیب به نواحی دیگر دهان می‌شود. در این مطلب به مراحل، مزایا، دلایل نیاز و مراقبت‌های پس از عصب‌کشی می‌پردازیم.

عصب‌کشی دندان چیست؟
عصب‌کشی یا درمان ریشه، فرآیندی است که طی آن بافت نرم داخل دندان که به آن پالپ گفته می‌شود و شامل عصب و رگ‌های خونی است، برداشته می‌شود. این روش زمانی انجام می‌شود که پالپ دندان به‌دلیل پوسیدگی، ضربه یا عفونت شدید دچار آسیب یا مرگ شده باشد. پس از برداشت بافت آسیب‌دیده، کانال‌های دندان تمیز، ضدعفونی و سپس با ماده‌ای مخصوص پر می‌شوند تا از نفوذ مجدد میکروب جلوگیری شود.

چه زمانی به عصب‌کشی نیاز داریم؟

• درد شدید دندان به‌ویژه هنگام جویدن یا تماس با گرما/سرما

• تغییر رنگ دندان به خاکستری یا قهوه‌ای

• تورم یا چرک در ناحیه لثه اطراف دندان

• ایجاد آبسه یا التهاب در ریشه دندان

• ترک یا شکستگی دندان که به ریشه نفوذ کرده باشد

• پوسیدگی گسترده که به پالپ رسیده است

مراحل انجام عصب‌کشی دندان

1. معاینه و عکس‌برداری (رادیوگرافی): برای تشخیص محل دقیق آسیب و بررسی وضعیت ریشه

2. بی‌حسی موضعی: جهت جلوگیری از درد حین درمان

3. برداشت پالپ آسیب‌دیده: با استفاده از ابزارهای تخصصی

4. شستشو و ضدعفونی کانال‌ها: برای حذف کامل باکتری و بقایای پالپ

5. پر کردن کانال‌ها با ماده گوتاپرکا: ماده‌ای زیست‌سازگار که فضای داخل ریشه را پر می‌کند

6. ترمیم نهایی دندان: گاهی با پرکردگی ساده یا در صورت نیاز با روکش دندان برای افزایش استحکام

آیا عصب‌کشی درد دارد؟
با استفاده از بی‌حسی موضعی، درد حین انجام درمان بسیار کم یا تقریباً وجود ندارد. البته ممکن است تا چند روز پس از درمان مقداری حساسیت یا درد خفیف باقی بماند که با داروهای ضد درد معمول قابل کنترل است.

مزایای عصب‌کشی دندان

• جلوگیری از کشیدن دندان

• حفظ ساختار طبیعی دندان

• از بین رفتن درد و عفونت

• بازگشت توانایی جویدن طبیعی

• ممانعت از گسترش عفونت به سایر نواحی دهان یا بدن

مراقبت‌های پس از عصب‌کشی دندان

• پرهیز از جویدن غذا با سمت دندان درمان‌شده تا چند روز

• استفاده از مسکن طبق دستور پزشک

• رعایت کامل بهداشت دهان و دندان

• مراجعه برای ترمیم نهایی (در صورت انجام نشدن روکش در همان جلسه)

• پیگیری‌های منظم برای بررسی سلامت دندان عصب‌کشی‌شده

ماندگاری دندان عصب‌کشی‌شده چقدر است؟
با انجام درست درمان و رعایت بهداشت دهان، دندان عصب‌کشی‌شده می‌تواند سال‌ها یا حتی تا پایان عمر باقی بماند. استفاده از روکش دندان پس از عصب‌کشی به‌ویژه برای دندان‌های عقبی، می‌تواند دوام و استحکام دندان را تا حد زیادی افزایش دهد.

جمع‌بندی
عصب‌کشی دندان راهکاری مؤثر برای نجات دندان‌های آسیب‌دیده از پوسیدگی یا عفونت شدید است. این درمان، با حذف عصب و پالپ عفونی، مانع از پیشرفت آسیب می‌شود و دندان را برای سال‌ها حفظ می‌کند. در صورتی که با علائم مشکوک مواجه شدید، مراجعه به دندانپزشک را به تعویق نیندازید، چرا که درمان زودهنگام همواره ساده‌تر، کم‌هزینه‌تر و موفق‌تر است.